Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde hayvancılıkla uğraşan çiftçiler, artan maliyetler ve iş gücü bulma sıkıntısıyla mücadele ederken, ilginç bir çözüm geliştirdiler. Ülkemizdeki çoban açığı, çiftçileri zor durumda bırakırken, bazıları 60 bin TL gibi yüksek maaşlar dahi sunmasına rağmen nitelikli çoban bulmakta zorluk yaşıyor. Bu durum karşısında, hayvanlarını otlatmak için bir çarenin bulunması gerektiğini düşünen çiftçiler, kendi aralarında “sıra sistemi” adı verilen bir yöntem oluşturdu. Bu sistemle, her çiftçi belirli günlerde ve saatlerde hayvanlarını otlatmak için dönüşümlü olarak sorumluluk alıyor.
Son yıllarda hayvancılığın temel sorunlarından biri, nitelikli iş gücünün temininde yaşanan zorluklardır. İşletme sahipleri, hayvanlarını güderek besleyecek olan çobanları bulmakta büyük sıkıntılar yaşıyor. Özellikle kırsal alanlarda, genç nüfusun şehir merkezlerine akın etmesiyle birlikte, tarım ve hayvancılık sektörü ciddi bir iş gücü sıkıntısı çekiyor. Çiftçiler, bu durumu aşmak için, 60 bin TL'ye varan maaş teklifleriyle çoban arayışına girdiler. Ancak verilen yüksek maaşlara rağmen, iş arayanların sayısının az olması bu çözümü de yetersiz kıldı.
Çiftçiler, çoban bulma sorununun farkında olarak, farklı bir yöntem geliştirmeye karar verdiler. Bu yöntemin adı, "sıra sistemi" oldu. Her çiftçi, belirli günlerde sırayla hayvanlarını otlatmak üzere bir takvim oluşturdu. Böylece, bir gün bir çiftçi hayvanlarını otlatırken, diğer çiftçiler kendi işlerine devam edebiliyor. Bu sistem, çiftçilerin iş yükünü daha eşit bir şekilde dağıtmasının yanı sıra, olmaması gereken iş gücü maliyetlerini de en aza indirdi. Çiftçiler, hayvanlarını otlatma sürelerini çeşitli kaynaklarla destekleyerek ve hava koşullarına göre planlayarak, toplu bir çalışma disiplini sağladı. Örneğin, özellikle yoğun yaz sıcaklarında hayvanların sulama ve gölgelenme ihtiyaçları için belirli saatler ayarlandı.
Bu sıra sistemi, sadece çoban bulma sıkıntısını azaltmakla kalmadı, aynı zamanda yerel çiftçiler arasında dayanışmanın güçlenmesine de yol açtı. Bir araya gelip, işbirliği yapmanın getirdiği sağlıklı rekabet, köydeki çiftçilerin üretkenliğini artırdı. Çiftçiler, sırayla hayvanları otlatmanın getirdiği verimlilik sayesinde, yıllardır yaşadıkları sorunla yüzleşmenin yollarını aradılar.
Sonuç olarak, çoban bulamama sıkıntısı çeken çiftçiler, 60 bin TL'ye kadar çıkan maaş tekliflerine rağmen yeterli iş gücünü bulamadıklarında, geleneksel tarım ve hayvancılık rekabetinin nasıl yeniden şekillendiğine tanıklık etti. Sıra sistemi, bu alanda bir çözüm olarak öne çıkarken, sectorün geleceği konusunda önemli bir model sunuyor. Çiftçiler, bu sistemin yaygınlaştırılmasıyla birlikte daha fazla dayanışma ve işbirliği oluşturarak sektörel sıkıntılara yönelik farklı ve yenilikçi çözümler geliştirebilirler.
Ülkemizde hayvancılığın sürdürülebilirliği ve çiftçilerin refahı adına atılan bu adımlar, gelecekte daha fazla çiftçinin katkılarıyla daha da geliştirilerek, tarımsal üretkenliğin artmasına yol açabilir. Çiftçilerin kendi aralarında oluşturdukları bu sıra sistemi, yalnızca bir çözüm değil, aynı zamanda kolektif bir yaklaşımın da sembolü haline geldi. Destekleyici sistemlerin ve dayanışmanın güçlenmesiyle birlikte, hayvancılığın geleceği daha parlak olabilir.
